| Stijgende cijfers dakloosheid bevestigen signalen gemeenten |
De schattingsmonitor die het CBS eind januari publiceerde bevestigt wat gemeenten al geruime tijd aangaven: de druk op de opvang van daklozen neemt toe. Ondanks de impuls die alle partijen van het Nationaal Actieplan Dakloosheid geven aan de aanpak van dakloosheid zien we de aantallen ook in deze monitor toenemen. Verontrustende cijfers die tegelijk gemeenten motiveren om zich nog beter in te zetten, zodat iedereen een thuis heeft.
Een andere conclusie uit de cijfers is dat 7 van de 10 dakloze mensen niet in de systemen van de overheid voorkomen. Voor de VNG is dat reden om samen met het ministerie van VWS en Valente verder te gaan met het bouwen aan een monitor die een betrouwbaar beeld van het aantal dakloze mensen biedt, dit in in combinatie met de ETHOS-tellingen. Op die manier hopen we te komen tot betrouwbare cijfers, waarbij de lezer niet het gevoel hoeft te hebben dat ze zijn gebaseerd op een schatting. |
|
|
|
| Onderzoek voortgang Nationaal Actieplan Dakloosheid |
Eind 2022 is het Nationaal Actieplan Dakloosheid (NAP) verschenen. Inmiddels zijn we ruim 2 jaar verder en is het wenselijk om te kijken hoe het staat met de voortgang. In opdracht van de ministeries van VWS, SZW en VRO voert advies- en onderzoeksbureau Significant Public op dit moment een onderzoek hiernaar uit.
Significant Public kijkt hierbij naar de activiteiten en voortgang gerelateerd aan het NAP in de verschillende regio’s. Ook wordt in kaart gebracht hoe de samenwerking tussen en de sturing, ondersteuning en monitoring vanuit de ministeries verloopt. Gedurende het onderzoek, dat loopt tot november 2025, kunnen de verschillende betrokkenen (gemeenten, zorgaanbieders, woningcorporaties, belangenbehartigers, etc.) hun input leveren. Meer informatie hierover volgt later!
Wilt u meer weten over het onderzoek? Neem dan contact op met de onderzoekers via Anneberthe Visser, anneberthe.visser@significant.nl |
|
| Terugblik op werkbezoek aan Springplank in Eindhoven |
Op 11 februari gingen de leden van de Werkgroep Maatschappelijke Zorg van de VNG op bezoek bij Springplank in Eindhoven. De werkgroep is voor de VNG een belangrijk ambtelijk klankbord om nieuw beleid te toetsen en richting bestuurlijke besluitvorming te leiden. Op uitnodiging van de gemeente Eindhoven gingen we kijken bij de nieuwe locatie waar voor 15 gemeenten in de regio de centrale toegang is geregeld. De locatie is ruim een half jaar in gebruik en gevestigd aan de rand van een mooie villawijk. Tijdens het bezoek hoorden we ook over de problemen die dat opleverde (bezwaren van omwonenden) en hoe die zijn overwonnen.
Voorop stond echter het verhaal over deze nieuwe plek waar dakloze mensen binnen kunnen lopen voor eten of een douche, maar waar ze meteen ook een intake krijgen door de gemeente. Elke dag zijn mensen van de gemeente aanwezig die kunnen beoordelen of iemand is aangewezen op opvang. Maar ook de aanvraag voor een uitkering op grond van de Participatiewet kan ter plekke worden gedaan. Verder is er elke week een straatdokter die kan beoordelen of iemand zorg nodig heeft. Naast de verzameling van diensten op deze ene plek bij elkaar zijn er ook 15 verblijfsplekken en een ‘op adem kamer’ voor wie even de eigen omgeving achter zich moet laten om op adem te komen. Allemaal eenpersoonskamers trouwens, om de bewoners de nodige privacy te geven. Al met al een mooi voorbeeld van een transitie van grootschalig naar kleinschalig, waarbij naast rust ook activering een belangrijke rol heeft. |
|
Even voorstellen: Babette
|
|
Babette den Oudsten, 8 jaar werkzaam als senior ervaringsdeskundige bij de Tussenvoorziening (organisatie voor maatschappelijke opvang in Utrecht) en sinds 1 september 2024 bij de VNG. |
|
| Werkbezoek Breda Een paar weken geleden bracht ik samen met collega’s en andere partijen, waaronder Valente, Aedes, de Nederlandse GGZ en gemeenten, een werkbezoek aan SMO Breda. SMO Breda ondersteunt mensen die dak- of thuisloos zijn of dreigen te worden, evenals mensen die na een herstelproces weer in de wijk willen wonen. Ze bieden begeleiding of opvang, zodat ze weer de regie over hun eigen leven kunnen krijgen. |
|
|
Babette rondde de afgelopen jaren - naast haar werk voor de Tussenvoorziening - zowel de mbo- als hbo-opleiding voor ervaringsdeskundige af. Babette was in de tijd dat ze zelf dak- en thuisloos was, een jonge alleenstaande moeder met een chronisch ziek kind.
Ze weet als geen ander wat het is om ‘vast te zitten in het systeem.’ Die ervaring past ze nu toe in haar werk. Ze wil vanuit haar rol een brug slaan tussen de leef- en systeemwereld.
Inmiddels zijn de uren van Babette voor de VNG uitgebreid van 8 naar 16 uur. Er is werk aan de winkel! Babette zoekt actief de samenwerking op met bijvoorbeeld het jongerenpanel, het Straatconsulaat (Berry Pfennigwerth) en ROET (Recht op een Thuis): het landelijk collectief van onafhankelijke belangenbehartigers met ervaringskennis dakloosheid uit heel Nederland. Het collectief maakt deel uit van de landelijke belangenbehartigers Dakloosheid Voorbij. De deelnemers van ROET zijn zelf dakloze mensen of dakloos geweest.
Babette licht toe: "Het eerste wat ik wilde bereiken bij de VNG was het binnenhalen van collectieve ervaringskennis. Ik ben lekker aan het pionieren en heb een ‘niet lullen maar poetsen mentaliteit.’ Waarom zou ik iets uitstellen als ik het nu kan regelen? Zo heb ik bijvoorbeeld als eerste gelijk een aantal collega s van de VNG uitgenodigd voor een van de regiegroepen bij de Tussenvoorziening.” Babette heeft regiegroepen opgezet voor rondom maatschappelijke thema’s. Ze gelooft namelijk in eigen regie, in de kracht van groepswerk, in herstel door elkaar te helpen. Die groepen, met deelnemers die dak- en thuisloos, komen maandelijks bij elkaar. Er is ook een regiegroep met de VNG, die zich bezighoudt met het thema stigmatisering. Babette licht toe: “Als je eenmaal dakloos bent geweest draag je dat je hele leven mee. Mensen hebben toch een beeld van je. Ik zeg: we moeten uit die slachtofferrol. Dat is mijn eerlijke verhaal."
Waar loopt Babette zoal tegenaan in de praktijk? Ze vervolgt: “Ik zie dat we met z’n allen nog teveel vastzitten in het systeem. Neem Housing first. Dat is ons streven, maar we dan zijn we er nog niet! Als mensen een sleutel krijgen, fantastisch, maar onderliggende klachten zoals mentale gezondheidsproblemen, ook voor de juiste zorg moet aandacht voor zijn! Anders kan het alsnog mis gaan. Mensen komen in een achtbaan terecht. Dan begint het verwerken pas, is mijn ervaring. Kortom: we moeten meer naar het bredere plaatje van de dakloosheidproblematiek blijven kijken.” |
|
| Kijk terug: webinar landelijke toegankelijkheid MO en BW |
Op 3 februari was er een online interactieve kennissessie over landelijke toegankelijkheid voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen. De bijeenkomst was met zo'n 220 deelnemers goed bezocht. Er leven veel vragen over dit onderwerp en het is soms lastig om de regels goed toe te passen. Zeker omdat dit nogal wat afstemming vraag tussen gemeenten. De bijeenkomst startte met een presentatie over landelijke ontwikkelingen en een uitleg over de stappen die de toegangsmedewerker moet nemen om landelijke toegankelijkheid volgens de wet toe te passen.
Daarna volgden presentaties van de praktijk in regio's Groningen en Fryslân en was er ruimte voor gesprek en vragen in break-out rooms. Het eerste deel van de bijeenkomst is terug te kijken op de VNG-pagina over landelijke toegankelijkheid. Daar vindt u ook de beschikbare handreikingen, convenanten en linken naar relevante contactpersonen. Binnenkort komen hier ook de veel gestelde vragen beschikbaar. |
|
| Kijk terug: webinar Monitor huisvesting aandachtsgroepen |
Op 16 januari was er een webinar over de Monitor Huisvesting Aandachtsgroepen. Daarin werd uitleg gegeven over de werking van de monitor en het dashboard en welke informatie allemaal beschikbaar is in de monitor. In de nieuwe versie staan nu ook data over huisvesting van EU- arbeidsmigranten en mensen die uitstromen uit beschermd wonen en maatschappelijke opvang. |
|
|
|
| Nieuwe artikelen in de reeks Normenkader kinderen in de Maatschappelijke Opvang |
In de artikelenreeks Normenkader kinderen in de maatschappelijke opvang kijken we hoe De Tussenvoorziening in Utrecht het normenkader inmiddels actief toepast. In deze reeks zijn onlangs 2 nieuwe afleveringen verschenen.
In Samenwerking en toegankelijkheid van hulp: de kracht van een ketenaanpak staan samenwerking en toegankelijkheid van hulp centraal. We vertellen hoe een klantreis binnen de maatschappelijke opvang eruitziet en hoe organisaties zoals De Tussenvoorziening samenwerken met partijen zoals Spoor030, KOOS en Buurtteams om gezinnen en kinderen optimaal te ondersteunen. Ook kijken we naar de impact van de gedragswetenschapper Kind en hoe verbeterde toegang tot specialistische hulp het verschil maakt.
In De impact van het normenkader op kinderen vertellen we hoe het normenkader kinderen in de maatschappelijke opvang helpt om meer aandacht te geven aan kinderen vanaf 4 jaar, terwijl ook wordt gekeken naar manieren om jongere kinderen (0-4 jaar) te ondersteunen. Daarnaast bespreken we hoe het kader de administratieve lasten verlaagt en actieplannen oplevert die variëren van praktische hulp tot intensieve begeleiding bij trauma. Met praktijkvoorbeelden laten we zien hoe deze aanpak niet alleen kinderen, maar ook ouders helpt om beter om te gaan met uitdagingen, en hoe het Normenkader bijdraagt aan het doorbreken van intergenerationele problemen. |
|
| Bijeenkomst ‘Wonen Eerst’ |
Hogeschool Utrecht houdt op 20 februari in Utrecht de bijeenkomst ‘Wonen Eerst - Benodigde systeemverandering en opschaling’ voor iedereen die geïnteresseerd is desbetreffende thematiek en persoonlijk of beroepsmatig betrokken is.
Hoe komt het dat de gewenste ontwikkelingen rondom Wonen Eerst achterblijven en wat is er nodig om de aanpak succesvol in te zetten in Nederland? Wat vraagt dit van de nationale en lokale overheid, van zorgorganisaties en woningcorporaties en van andere betrokken actoren? Deze bijeenkomst van Hogeschool Utrecht en het kennisplatform Utrecht Sociaal (kUS) probeert antwoord te geven op deze vragen. |
|
|
|
| Masterclass Wonen Eerst door de Preventie Alliantie |
|
| In deze masterclass op 11 maart vertelt Anke Jansen, co-founder van Housing First Nederland, over de systeemaanpak Wonen Eerst. Zij gaat onder andere in op de principes die aan deze aanpak ten grondslag liggen, wat er in Nederland al gebeurt én wat er nodig is om deze aanpak (nog) verder te implementeren. |
|
|
|
|
